Najczęstsza praktyka spotykana na rynku nieruchomości pierwotnych nie przewiduje takiej możliwości. Strony (deweloper i kupujący) spotykają się zazwyczaj u notariusza wyznaczonego przez dewelopera w celu podpisania aktu notarialnego i przekazania własności mieszkania lub domu. Wątpliwości budzi jednak sytuacja, w której klient odmawia zawarcia umowy przed wskazanym notariuszem, proponując w zamian inną osobę. Czy jest to zgodne z prawem?

Koszty notarialne

Za wykonywane czynności (sporządzenie aktu notarialnego) notariusz pobiera opłatę – tzw. taksę notarialną, zależną od wartości całej transakcji (czyli kwoty, którą klient płaci deweloperowi). Maksymalną wysokość taksy określa prawo, jednak jej dolna granica nie jest jednoznacznie określona, co powoduje, że wysokość opłat w różnych kancelariach może się różnić. Istnieje również możliwość negocjowania wysokości taksy. O ile dla dewelopera może to nie być ważne, o tyle dla klienta, który najczęściej pokrywa 100% kosztów związanych z przekazaniem własności nieruchomości, może to być istotna różnica. Zapis mówiący o tym, że każda ze stron ponosi połowę kosztów dotyczy bowiem jedynie umowy deweloperskiej i nie znajduje zastosowania w sytuacji podpisywania aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości (przeniesienia własności). Jeżeli klient może skorzystać z usług innego (tańszego) notariusza, czy zgodnie z prawem ma taką możliwość, jako ten, który będzie płacił za usługę?

Wybór notariusza

Prawo nie precyzuje kto powinien wybrać notariusza, jednak zapis o tym, że odpowiada za to deweloper może znaleźć się w umowie deweloperskiej. Jednaj i tutaj warto uważać, zwracając szczególną uwagę na sformułowania. Od połowy 2012 roku w Rejestrze Klauzul Niedozwolonych Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta znalazł się bowiem zapis:

„Strony zgodnie postanawiają, iż Spółka odpowiedzialna jest za organizację procesu sprzedaży i tym samym przysługuje jej prawo wskazania szczegółowego terminu oraz miejsca (Kancelarii Notarialnej) zawarcia umowy sprzedaży, o czym Spółka zobowiązana jest powiadomić Nabywcę z 14-dniowym wyprzedzeniem”.

O ile można przypuszczać, że większość konsumentów nie śledzi na bieżąco zmian Rejestru, o tym z pewnością robią to podmioty specjalizujące się w znajdywaniu wadliwych zapisów w umowach, które doprowadzają później do ugody lub wstępują na drogę sądową. Koszty tych działań ponosi finalnie deweloper.